Recyklingowi poddaje się aktualnie tylko 1% ubrań i 20% materiałów - odpadów czy pozostałości poprodukcyjnych. Przy tak dużej nadprodukcji miliony sztuk odzieży zalegają w magazynach, sklepach i naszych szafach, a każdego roku od nowa produkuje się kolejne 100 miliardów sztuk odzieży. I tak w nieskończoność...
Wszyscy pamiętamy przypadki utylizacji niesprzedanych kolekcji marki Burberry, która dbając o swój wizerunek, wolała spalić ubrania o wartosci dziesiątek milionów dolarów, niż zaryzykować utratę wartości marki. Ten niewiarygodny akt marnotrawstwa niestety nie był odosobniony w świecie tzw. mody z wysokiej półki.
Afryka jest zalana odzieżą używaną i nie potrzebuje jej już więcej. Jednym ze sposobów na zamknięcie obiegu jest więc recykling. Jak to wygląda w rzeczywistości? Jaki wpływ mają projektanci i marki na możliwości recyklingu swoich kolekcji? Na jakie innowacje możemy liczyć w przyszłości?
Aktualnie mamy do dyspozycji dwa sposoby recyklingu. Każdy z nich ma swoje ograniczenia. Pierwszym z nich jest recykling mechaniczny, który polega na mechanicznym procesie cięcia tkanin i odzysku włókien. Niestety w wyniku tego procesu włókna stają się krótsze i słabsze. Zatem jeśli projektant chce wykorzystać włókno z recyklingu, fabryka musi je zmieszać z nowym włóknem, które wzmocni strukturę tkaniny. Niestety stabilność i trwałość takiej tkaniny nie zawsze idzie w parze z odpowiednią jakością. Nie można również w ten sposób recyklinować tych samych włókien wielokrotnie...
Recykling mechaniczny jest tańszy i bardziej powszechny, ale kłopot w tym, że nie może być wykorzystywany do wszystkich materiałów. Najczęściej jest stosowany do odzyskiwania bawełny, wełny, poliestru i nylonu.
Z punktu widzenia projektanta, który chciałby zaprojektować zrównoważoną i odpowiedzialną kolekcję ważny jest fakt, iż recykling jest niemożliwy w przypadku tkanin/dzianin z łączonym składem. Jest to przypadek między innymi często spotykanej mieszanki 35% bawełny i 65% poliestru. Tego typu blendy są niestety często wykorzystywane przez marki sieciowe dla uzyskania lepszej ceny, ale obniżają możliwości dalszego przetwarzania takich ubrań.
Jak widać, myślenie o zrównoważonej modzie zaczyna się już na etapie wyboru tkanin i wymaga cigłego odświeżania wiedzy, ponieważ innowacje w tej dziedzinie są częste.
Drugim sposobem na odzyskiwanie włókien jest recykling chemiczny. Ten proces pozwala na przetwarzanie włókien bez znaczącej utraty jakości, zatem może być wykorzystywany wielokrotnie.
W ostatnich latach powstało wiele inicjatyw i start-up'ów, które rozwijają metody recyklingu ubrań. I mamy już pierwsze namacalne wyniki ich pracy. Poniżej kilka przykładów firm, które z sukcesem wprowadzają innowacyjne rozwiązania:
Worn Again - brytyjska firma, która opracowała sposoby odzyskiwania surowców w wyniku przetworzenia mieszanek poly-cotton, poliestru, a także butelek PET. Komercjalizację metod recyklingu Worn Again współfinansuje Kering Group oraz H&M.
Re:newcell - szwedzka firma, której technologia jest tak obiecująca, że od listopada 2020 jest już notowana na NASDAQ. Pierwsza fabryka powstała w 2018 roku i od wtedy powstaje surowiec o nazwie Circulose® - Circular cellulose. Technologia pozwala na odzyskanie celulozy z używanej wiskozy.
Evrnu - to firma, która stworzyła technologię przetwarzania skrawków tekstylnych ze starych ubrań lub odpadów tekstylnych na nowe rodzaję włókien o nazwie NuCycl™. Technologia pozwala na wielokrotne ich przetwarzanie.
Mantero - włoski producent recyklingowanego jedwabiu o nazwie Resilk®
Lenzing - znany już powszechnie niemiecki producent włókien zrównoważonych jak Tencel czy EcoVero powstających według zasad zrównoważonego pozyskiwania celulozy. Lenzing stworzył także włókno Refibra™ powstające ze skrawków chemicznie rozkładanej używanej bawełny z dodatkiem pulpy eukaliptusa.
Recyc Leather - firma, która opracowała sposób przetwarzania i odzyskiwania skóry ze scinków zużytych rękawiczek
Aquafil Group - firma, która produkuje przędzę ECONYL® - nylon z przetworzonych sieci rybackich czy resztek poprodukcyjnych.
Oto kilka przykładów firm, które postawiły sobie za cel próbę zamknięcia obiegu surowców w branży mody. W krajach takich jak Wielka Brytania, Szwecja, Dania czy Stany Zjednoczone funkcjonuje aktualnie wiele inicjatyw, które dają nadzieję na zwiększenie odzyskiwania surowców z istniejących już ubrań. Niestety recykling ubrań to nadal nieszczęsny 1%...